Author: Videos-Learning

ប្រតិបត្តិការធនធានរ៉ែ សំដៅដល់សកម្មភាពទាំងឡាយដែលបានអនុញ្ញាតក្រោមអាជ្ញាប័ណ្ណ ឬកិច្ចព្រមព្រៀងធនធានរ៉ែ។ ប្រតិបត្តិការធនធានរ៉ែត្រូវបានបែងចែកជា ដំណាក់កាលបុរេសនា ដំណាក់កាលស្វែងរុករក ដំណាក់កាលអភិវឌ្ឍន៍ និងដំណាក់កាលផលិកម្ម។

សម្រាប់កម្មវត្ថុនៃអាករលើតម្លៃបន្ថែមចំពោះពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក វាក្យសព្ទនេះ សំដៅដល់ប្រតិបត្តិករគេហទំព័រទិញមាតិកាផ្សេងៗពីផលិតករដូចជា អត្ថបទ ព័ត៌មាន ការជូនដំណឹងសម្រាប់បង្ហោះនៅលើគេហទំព័ររបស់ខ្លួនក្នុងគោលបំណងទាក់ទាញអ្នកប្រើប្រាស់ឱ្យចូលប្រើគេហទំព័រនោះ។ ប្រតិបត្តិករគេហទំព័រអាចជួលផលិតករ ដើម្បីបង្កើតនូវមាតិកាព័ត៌មានជាក់លាក់ណាមួយសម្រាប់គេហទំព័ររបស់ខ្លួន។

សំដៅដល់ប្រតិបត្តិការដែលមានលក្ខខណ្ឌដូច ឬស្រដៀងគ្នា ដែលធ្វើឡើងក្នុងចំណោមសហគ្រាសឯករាជ្យ ដើម្បីប្រៀបធៀបថ្លៃនៃប្រតិបត្តិការណាមួយដែលបានធ្វើឡើងក្នុងចំណោមបុគ្គលទាក់ទិន។

សំដៅដល់ទម្រង់នៃកម្មសិទ្ធិបញ្ញាលើស្នាដៃនិពន្ធ ស្នាដៃបង្កើត ស្នាដៃផលិត ឬដំណើរការអ្វីមួយ ដែលជាធម្មតាអ្នកបង្កើតស្នាដៃនេះធ្វើការចុះបញ្ជិកាបង្កើតថ្មីរបស់ខ្លួនជាមួយស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលដែលផ្តល់ជូននូវសិទ្ធិផ្តាច់មុខ សិទ្ធិទទួលបានតាមរយៈប្រកាសនីយបត្រតក្កកម្មក្នុងការប្រើប្រាស់ការបង្កើតថ្មីនេះសម្រាប់រយៈពេលកំណត់មួយ។

សំដៅដល់វិធីសាស្រ្តប្រតិបត្តិការដែលបុគ្គលម្នាក់ ដើម្បីព្យាយាមការពារខ្លួនប្រឆាំងទល់នឹងតម្លៃលក់ អត្រាការប្រាក់ ឬការប្រែប្រួលអត្រាប្តូរប្រាក់បរទេសដូចជាការទិញ ឬលក់ទំនិញ ឬរូបីយប័ណ្ណតាមរយៈប្រតិបត្តិការកិច្ចសន្យាឧបករណ៍និស្សន្ទ (ផ្សារមូលបត្រ) នាពេលបន្ទាប់ ឬពេលអនាគត ឬជម្រើស និងការផ្លាស់ប្តូរ (Forwards, Futures, Options និង Swaps)។

នៅក្នុងបរិបទនៃបចេ្ចកវិទ្យាព័ត៌មាន ប្រតិបត្តិ សំដៅដល់ការធ្វើសកម្មភាព ឬធ្វើកិច្ចការដែលកំណត់ ឬបញ្ជាដោយកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ ឬការទាញយកកូដនៃកម្មវិធីបញ្ចូលទៅក្នុងអង្គចងចាំ បន្ទាប់មកបំពេញកិច្ចការនោះ (នៅក្នុងភាសា សរសេរកម្មវិធី)។

សំដៅដល់ការបែងចែកដែលមិនមែនជាការផ្ដល់ជូននូវប្រាក់ចំណូល និងប្រាក់ចំណេញរបស់ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មប៉ុន្តែជាការប្រគល់ដើមទុនជូនទៅម្ចាស់ភាគហ៊ុនវិញនូវប្រាក់វិនិយោគលើមូលបត្ររបស់ក្រុមហ៊ុន។

សំដៅដល់ប្រាក់ពន្ធ-អាករគ្រប់ប្រភេទ ដែលអ្នកជាប់ពន្ធមិនបានបង់នៅពេលដល់កំណត់ត្រូវបង់។ បំណុលពន្ធរួមបញ្ចូលទាំងពន្ធបន្ថែម និងការប្រាក់យឺតយ៉ាវ។

-សំដៅដល់បំណុលពន្ធដែលស្ថិតក្នុងអាជ្ញាយុកាលនៃច្បាប់ ដែលរដ្ឋបាលសារពើពន្ធមានសិទ្ធិអំណាចចាត់វិធានការប្រមូលពីអ្នកជំពាក់បំណុលពន្ធនោះ។
-សម្រាប់កម្មវត្ថុនៃពន្ធដារ បំណុលពន្ធដែលមានអាយុកាលចាប់ពី១០ឆ្នាំចុះ និងជាបំណុលពន្ធដែលពុំស្ថិតក្នុងលក្ខណវិនិច្ឆ័យក្នុងប្រកាសលេខ ៩៦២ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី២០ ខែវិចិ្ឆកា ឆ្នាំ២០២០ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ស្តីពីការគ្រប់គ្រងបំណុលពន្ធដារ។

បំណុលពន្ធមិនអាចប្រមូលបាន សំដៅដល់បំណុលពន្ធទាំងឡាយណា ដែលមានអាយុកាលលើសពី១០ឆ្នាំឡើងទៅ ឬជាបំណុលពន្ធ ដែលមានលក្ខណវិនិច្ឆ័យត្រួតគ្នាទាំងបីដូចមានចែងក្នុងប្រកាសលេខ ៩៦២ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ រួមមាន៖
១. បំណុលមានអាយុកាលយ៉ាងតិចបីឆ្នាំ។
២. អ្នកជាប់ពន្ធមានអសាធនភាព ឬគ្មានទ្រព្យសម្បត្តិសម្រាប់ទូទាត់បំណុល។
៣. អ្នកជាប់ពន្ធមានស្ថានភាពយ៉ាងតិចមួយក្នុងចំណោមស្ថានភាព ខាងក្រោម៖
ក. ចំពោះរូបវន្តបុគ្គល ឬម្ចាស់សហគ្រាសឯកបុគ្គល ឬម្ចាស់សហគ្រាសសហកម្មសិទ្ធិ៖
-បានទទួលមរណភាព ដែលមានលិខិតបញ្ជាក់ពីអត្រានុកូលដ្ឋាន ឬ
-មានជំងឺ ពិការភាព ជរាភាព ឬជាប់ពន្ធនាគារ ដែលមិនអាចធ្វើការ និងមិនអាចរកចំណូលបានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទូទាត់ចំណាយរស់នៅជាមូលដ្ឋាន ឬក្នុងករណីទទួលរងគ្រោះដោយប្រធានសក្តិ ឬ
-ក្ស័យធន ដែលត្រូវបានប្រកាសដោយសេចក្តី សម្រេចរបស់តុលាការ ឬ
-បាត់រកមិនឃើញ ដែលមានរបាយការណ៍ចុះពិនិត្យរបស់រដ្ឋបាលសារពើពន្ធ។
ខ. ចំពោះសហគ្រាសនីតិបុគ្គល៖
-ក្ស័យធន ដែលត្រូវបានប្រកាសដោយសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ ឬ
-ទទួលរងគ្រោះដោយប្រធានសក្តិ ដែលមានការបញ្ជាក់ទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ឬ
-បាត់រកមិនឃើញ ដែលមានរបាយការណ៍ចុះពិនិត្យរបស់រដ្ឋបាលសារពើពន្ធ។

បំណុលហិរញ្ញវត្ថុ សំដៅដល់កាតព្វកិច្ចតាមកិច្ចសន្យា ដើម្បីប្រគល់សាច់ប្រាក់ ឬទ្រព្យហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងទៀតទៅអង្គភាពមួយផ្សេងទៀត ឬដើម្បីផ្លាស់ប្តូរទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុ ឬបំណុលហិរញ្ញវត្ថុជាមួយអង្គភាពមួយផ្សេងទៀតក្រោមលក្ខខណ្ឌដែលមិនអំណោយផលខ្លាំងចំពោះអង្គភាព។
ឧ.: ឧបករណ៍បំណុល កិច្ចសន្យាខ្ចីបំណុលពីធនាគារ និងសញ្ញាប័ណ្ណបំណុល ជាដើម។

សំដៅដល់ការបែងចែកភាគលាភដោយក្រុមហ៊ុនមួយ ទៅឱ្យម្ចាស់ភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួនជាភាគហ៊ុនបន្ថែមនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន។

សម្រាប់គោលដៅគណនេយ្យ សំដៅដល់ទឹកប្រាក់ ដែលបុគ្គល ឬក្រុមហ៊ុនជំពាក់ភាគីមួយផ្សេងទៀត។ បំណុល ត្រូវបានកត់ត្រានៅខាងស្តាំដៃនៃតារាងតុល្យការ ដែលរួមមាន ប្រាក់ខ្ចី គណនីដែលត្រូវបង់ចំណូលពន្យារពេល ប័ណ្ណបំណុល ការធានា និងចំណាយត្រូវសង។

ជាប្រភេទនៃប្រាក់ខ្ចី ឬបំណុល ធានាដោយវត្ថុបញ្ចាំ ដែលជាទូទៅគឺជាទម្រង់ទ្រព្យជាក់លាក់ណាមួយ។ ក្នុងករណីកូនបំណុលមានការថ្លោះធ្លោយមិនសងបំណុលជូនម្ចាស់បំណុលវិញ នោះម្ចាស់បំណុលគ្មានសិទ្ធិទាមទារទ្រព្យសម្បត្តិដទៃផ្សេងទៀតរបស់កូនបំណុលទេ។

សំដៅដល់ការរៀបចំចាត់ចែងក្នុងគោលបំណងសំខាន់ គឺផ្ទេរការបង់ពន្ធក្នុងអត្រាខ្ពស់ សម្រាប់ប្រាក់ចំណូល ដែលបុគ្គលម្នាក់ទទួលបានជូនទៅបុគ្គលដទៃទៀតដែលបង់ពន្ធក្នុងអត្រាទាបជាង។

គឺជាការព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងចំណោមសហគ្រាសច្រើន ក្នុងការចែករំលែកចំណាយ និងហានិភ័យនៃការអភិវឌ្ឍ ការផលិត ឬការទទួលបានទ្រព្យ សេវាកម្ម ឬសិទ្ធិ និងការកំណត់លក្ខណៈ និងទំហំនៃផលប្រយោជន៍ ដែលទទួលបានមកវិញរបស់ភាគីចូលរួមនីមួយៗពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពការអភិវឌ្ឍ ការផលិត ឬការទទួលបាននូវទ្រព្យ សេវាកម្ម ឬសិទ្ធិទាំងនោះ។

សម្រាប់គោលដៅពន្ធអន្តរជាតិ ការបែងចែកចំណូល និងចំណាយ សំដៅដល់ការបែងចែកនូវចំណូល និងចំណាយសម្រាប់កម្មវត្ថុពន្ធផ្សេងៗរវាងគ្រឹះស្ថានអចិន្រ្តៃយ៍ក្នុងដែនយុត្តាធិការផ្សេងគ្នា។

ក្រោមវិធានទូទៅនៃច្បាប់អន្តរជាតិ ឬបទប្បញ្ញត្តិនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពិសេសភាគច្រើនភ្នាក់ងារទូត និងមន្រ្តីកុងស៊ុល ត្រូវបានលើកលែងពន្ធនៅក្នុងប្រទេស ដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅបំពេញបេសកកម្ម។ នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាពន្ធជាច្រើន គឺមានមាត្រាមួយដែលចែងអំពីបុព្វសិទ្ធិនេះ។

សំដៅដល់ការបើក ឬដាក់ប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការឱ្យដំណើរការនៃឧបករណ៍កុំព្យូទ័រ។

សំដៅដល់ទឹកប្រាក់លើសពីតម្លៃចារឹក នៅពេលបោះផ្សាយមូលបត្រក្រុមហ៊ុន។ តម្លៃលើសនេះ ត្រូវបញ្ចូលទៅក្នុងមូលធន និងមិនមែនជាប្រាក់ចំណូលជាប់ពន្ធនោះទេ។

សំដៅដល់ចំនួនទឹកប្រាក់ដែលអ្នកត្រូវបានធានារ៉ាប់រង ត្រូវបង់ទៅឱ្យសហគ្រាសធានារ៉ាប់រងតាមការកំណត់របស់ សហគ្រាសធានារ៉ាប់រងនៅក្នុងប័ណ្ណសន្យារ៉ាប់រង។
សំដៅដល់ទឹកប្រាក់ដែលបង់ឱ្យក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង ដើម្បីធានាទៅលើហានិភ័យដែលមានសក្ដានុពលខ្ពស់។

បុព្វលាភធានារ៉ាប់រងបន្តដុល សំដៅដល់ចំនួនទឹកប្រាក់សរុប ដែលក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងធ្វើការធានារ៉ាប់រងបន្តទៅក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងបន្តមួយទៀត។

សំដៅដល់ប្រាក់រង្វាន់លើកទឹកចិត្ត ប្រាក់លើសផែនការ ប្រាក់បៀវត្សបន្ថែមលើប្រាក់បៀវត្សប្រចាំខែ និងប្រាក់លើកទឹកចិត្តប្រហាក់ប្រហែលចំពោះការបំពេញការងាររបស់និយោជិត ដែលជាប្រយោជន៍អាជីវកម្មរបស់និយោជក។
ក្នុងប្រតិបត្តិការជួញដូរឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុ ពាក្យ “បុព្វលាភ” សំដៅដល់ចំនួនឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុដែលអ្នកទិញបង់ សម្រាប់ជម្រើសហ៊ុនណាមួយ។ ក្នុងប្រតិបត្តិការជួញដូរសញ្ញាប័ណ្ណ ឬឧបករណ៍បំណុលដទៃទៀត ពាក្យនេះសំដៅដល់ចំនួនទឹកប្រាក់ដែលបានបង់ចំពោះចំនួនលើស នៃថ្លៃដើម។

សំដៅដល់បុគ្គលដែលជាអ្នកជាប់អាករតាមរបបស្វ័យប្រកាស ហើយដែលធ្វើការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ ឬសេវា ដែលជាប់អាករ។

នៅក្នុងបរិបទនៃពន្ធដារ បុគ្គលស្នើសុំ សំដៅដល់រូបវន្តបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គលដែលដាក់ពាក្យស្នើសុំចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្ម ចុះបញ្ជីពន្ធដារដាក់សេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងបើកសហគ្រាស និងចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគមានលក្ខណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ ដោយបំពេញបែបបទ និងលក្ខខណ្ឌតម្រូវ ដែលមានកំណត់ក្នុងច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាធរមាន។

នៅក្នុងបរិបទនៃពន្ធដារ បុគ្គលទាក់ទិន សំដៅដល់សមាជិក ណាម្នាក់ក្នុងរង្វង់ញាតិអ្នកជាប់ពន្ធសហគ្រាសដែលគ្រប់គ្រង ដោយអ្នកជាប់ពន្ធ ឬសហគ្រាសត្រូវបានអ្នកជាប់ពន្ធគ្រប់គ្រង ឬក៏សហគ្រាសនោះនិងអ្នកជាប់ពន្ធស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរួម។ ពាក្យ “គ្រប់គ្រង” មានន័យថា មាន កម្មសិទ្ធិចាប់ពី២០% ឡើងទៅលើតម្លៃនៃភាគកម្មនៅ ក្នុងដើមទុនផ្ទាល់របស់សហគ្រាស ឬសិទ្ធិបោះឆ្នោតក្នុងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃក្រុមហ៊ុន។ ដើម្បីកំណត់ទំហំនៃការគ្រប់គ្រងរបស់អ្នកជាប់ពន្ធរូបវន្តបុគ្គលណាម្នាក់ត្រូវគិតបញ្ចូលទាំងអស់នូវកម្មសិទ្ធិលើភាគកម្មនៅក្នុងដើមទុនផ្ទាល់របស់រូបវន្តបុគ្គលនោះ និងកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ ឬប្រយោលរបស់សហព័ទ្ធអ្នកជាប់ពន្ធ។

បុគ្គលជាប់អាករពិសេស សំដៅដល់អ្នកនាំចូល ឬអ្នកផលិតទំនិញក្នុងស្រុក ឬអ្នកផ្គត់ផ្គង់សេវាដែលជាប់អាករពិសេសលើទំនិញនិងសេវាមួយចំនួន។

សំដៅដល់រូបវន្ដបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គល។

សំដៅដល់ការធ្វើសមាហរណកម្មបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលទៅក្នុងគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃធុរកិច្ច សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរការងារបែបប្រពៃណី ឬមិនសូវមាននវានុវត្តន៍ទៅជាប្រព័ន្ធស្វ័យប្រវត្តិកម្ម ដែលមិនគ្រាន់តែបង្កើនប្រសិទ្ធភាពការងារប៉ុណ្ណោះទេ គឺថែមទាំងផ្តល់ឱកាសឱ្យមាននវានុវត្តន៍ថ្មីៗក្នុងការសម្រួលដល់ការធ្វើធុរកិច្ច និងការរស់នៅរបស់មនុស្សជាតិជំនាន់ថ្មី។

សំដៅដល់ប្រាក់ចំណេញពីការបញ្ចេញ (លក់) ទ្រព្យសកម្ម ដែលទទួលបានពីការលក់លើសពីថ្លៃដើមនៃការទិញ។

បរិយាទានប្រវត្តិសាស្ត្រ គឺជាថ្លៃដើមទ្រព្យសកម្មនៅកាលបរិចេ្ឆទមុន ហើយរួមបញ្ចូលទាំងទ្រព្យសកម្មបានទិញ បង្វែរចូល បង្កើត ឬដាក់បន្ថែម ហើយដកចេញនូវថ្លៃដើមទ្រព្យសកម្មដែលបានលក់ ឬដកចេញ។ ថ្លៃដើមនៃទ្រព្យសកម្ម មិនត្រូវធ្វើនិយតកម្មដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរឱ្យទៅជាថ្លៃដើមចរន្ដនៅក្នុងកាលបរិចេ្ឆទនៃការវាយតម្លៃពិសេសណាមួយនោះទេ។

សំដៅដល់ដំណាក់កាលមួយដែលមនុស្សគ្រប់រូបមាន កាលានុវត្តភាពស្មើគ្នាដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល។

-គឺជាការរៀបចំផ្នែកច្បាប់ដែលម្ចាស់ទ្រព្យ (ពោលគឺបរធនបាលទាយក) ផ្ទេរកម្មសិទ្ធិទៅឱ្យបុគ្គលម្នាក់ (ពោលគឺ បរធនបាល) ដែលត្រូវកាន់កាប់ និងគ្រប់គ្រងទ្រព្យសម្បត្តិ តាមការបញ្ជារបស់បរធនបាលទាយក ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់បុគ្គលម្នាក់ ឬបុគ្គលច្រើននាក់ដែលបានជ្រើសរើសទុកជាមុន (ពោលគឺអត្ថគាហកៈ)។ បរធនបាលទទួលបាន នូវសិទ្ធិស្របច្បាប់លើការកាន់កាប់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិនៃទ្រព្យបរធនបាលកិច្ចខណៈពេលដែលសិទ្ធិទទួលផល គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់អត្ថគាហកៈ។
-សំដៅដល់បុគ្គលដែលទទួលសិទ្ធិគ្រប់គ្រង និងចាត់ចែងបរធនបាលទាយកសម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់អត្ថគាហកៈ ដោយអនុលោមតាមលិខិតបរធនបាលកិច្ច ឬបទប្បញ្ញត្តិ ជាធរមាន។

បរធនបាល សំដៅដល់បុគ្គលដែលទទួលបាននូវសិទ្ធិ គ្រប់គ្រងនិងចាត់ចែងបរធនពីបរធនបាលទាយកសម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់អត្ថគាហកៈ ដោយអនុលោមតាមលិខិតបរធនបាលកិច្ច ឬបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន។

វាក្យសព្ទនេះ
-គេប្រើប្រាស់សម្រាប់បញ្ជាក់ពីសម្បទានពន្ធដែលអាចប្រើបានចំពោះតែអាជីវកម្មខ្នាតតូច។
-នៅក្នុងបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីពន្ធដារនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា វាក្យសព្ទនេះប្រើសម្រាប់អ្នកជាប់ពន្ធតូចរួមមាន សម្រាប់ការគណនា អាករលើតម្លៃបន្ថែម ដែលត្រូវបង់សម្រាប់ខែនីមួយៗ ដែលអ្នកជាប់ពន្ធត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យទទួលបាន ជាឥណទានអាករលើធាតុចូលចំនួន ៨០% សម្រាប់កាត់កង ជាមួយនឹងអាករលើធាតុចេញ ទោះបីជាអ្នកជាប់ពន្ធដែលមាន ឬគ្មានវិក្កយបត្របញ្ជាក់អំពីអាករលើធាតុចូលក៏ដោយ។

ជាវាក្យសព្ទ ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់កំណត់ទម្រង់ពិសេសនៃការផ្ដល់ការអនុគ្រោះដោយផ្តល់ជាឥណទានពន្ធ ឬបន្ធូរបន្ថយពន្ធក្រោមបរិបទនៃការយកពន្ធត្រួតគ្នានៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាពន្ធរវាងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។
ឧ. : ប្រទេសមួយអនុញ្ញាតឱ្យមានការលើកទឹកចិត្តផ្នែក ពន្ធដារដើម្បីធ្វើការទាក់ទាញវិនិយោគទុនបរទេស និងសហគ្រាសដែលជាអ្នកជាប់ពន្ធនិវាសជននៃប្រទេសមួយទៀតដែលមានសន្ធិសញ្ញាពន្ធចូលជាធរមាន។ ប្រទេសមួយទៀតអាចផ្តល់ឱ្យនូវឥណទាន លើសពីពន្ធជាក់ស្តែងដែលបានបង់នៅក្នុងប្រទេសដែលជាប្រភពចំណូល។

វាក្យសព្ទនេះ សំដៅដល់កម្មវិធី ឬគោលនយោបាយទាំងឡាយណារបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលបង្កើតឡើងសម្រាប់ជួយសម្រាល ឬបន្ថយចំនួន ឬបន្ទុកពន្ធដែលត្រូវបង់ដោយអ្នកជាប់ពន្ធ។

សំដៅដល់បុគ្គលដែលបម្រើការងារខ្លួនឯងសម្រាប់ផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ ម្ចាស់សហគ្រាសឯកបុគ្គល ឬសហកម្មសិទ្ធិត្រូវបានចាត់ទុកថាជាអ្នកបម្រើការងារខ្លួនឯង។

ក្នុងន័យពន្ធដារ បន្ទុកពន្ធ សំដៅដល់ចំនួនពន្ធសរុប ដែលត្រូវបង់ជូនរដ្ឋដោយបុគ្គល ឬសហគ្រាស។ល។
សម្រាប់កម្មវត្ថុនៃហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ បន្ទុកពន្ធ ឬអនុបាតពន្ធនៅក្នុងប្រទេសមួយ ត្រូវបានគណនាដោយកំណត់យកការបង់ពន្ធសរុបសម្រាប់ឆ្នាំជាប់ពន្ធជាក់លាក់ជាប្រភាគ ឬជាភាគរយនៃផលិតផលជាតិសរុប (GNP) ឬចំណូលជាតិសម្រាប់ឆ្នាំនោះ។

-វាក្យសព្ទនេះ សំដៅដល់បន្ទុក និងការទទួលខុសត្រូវក្នុងការបញ្ជាក់បង្ហាញភស្តុតាងករណីចោទប្រកាន់ ឬក្នុងស្ថានភាពអ្វីមួយ។
-គោលការណ៍ដែលបានអនុម័តយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងច្បាប់ពន្ធ ដែលជាឧទាហរណ៍ គឺអ្នកជាប់ពន្ធជាអ្នកមានការទទួលខុសត្រូវលើការបញ្ជាក់បង្ហាញភស្តុតាងឱ្យបានជាក់ច្បាស់អំពីមូលដ្ឋានក្នុងការប្រកាសចំណូលជាប់ពន្ធ ឬប្រតិបត្តិការណាមួយ។
-នៅក្នុងបរិបទពន្ធដារកម្ពុជា នៅពេលដែលអ្នកជាប់ពន្ធមិនបានរក្សាទុកឯកសារគ្រប់គ្រាន់ ឬក៏មិនបានផ្តល់ព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ រដ្ឋបាលសារពើពន្ធមានសិទ្ធិកំណត់ពន្ធលើ អ្នកជាប់ពន្ធ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃព័ត៌មាន ឬភស្ដុតាងជាក់លាក់ ដែលរដ្ឋបាលសារពើពន្ធមាន។ បន្ទុកភស្តុតាងដើម្បីបញ្ជាក់ថា ប្រាក់ពន្ធដែលរដ្ឋបាលសារពើពន្ធកំណត់មិនត្រឹមត្រូវគឺស្ថិតនៅលើអ្នកជាប់ពន្ធ។

បទល្មើសពន្ធដារ សំដៅដល់បទល្មើសទាំងឡាយណាដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីពន្ធដារដែលមាន ដូចជា ការគេចវេះពន្ធ អំពើរាំងស្ទះការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីពន្ធដារ ការដាក់លិខិតប្រកាសយឺត ការបង់ពន្ធយឺត ការមិនប្រកាសប្រាក់ចំណូលជាប់ពន្ធ ឬប្រតិបត្តិការ និងការធ្វេសប្រហែស ឬក្លែងបន្លំលើការប្រកាសពន្ធ ជាដើម។

បទល្មើសនេះសំដៅដល់ការធ្វេសប្រហែស ការធ្វេសប្រហែស កម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ ការគេចវេះពន្ធ អំពើរាំងស្ទះដល់ការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីពន្ធដារ និងបទល្មើសផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌលើបទប្បញ្ញត្តិស្ដីពីពន្ធដារ។

វាក្យសព្ទនេះ សំដៅដល់បទប្បញ្ញត្តិនៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាពន្ធដែលត្រូវបានតាក់តែងឡើងដើម្បីរឹតត្បិតការឆក់យក ឱកាសកេងចំណេញជាប្រយោលដោយបុគ្គលពីការអនុវត្តសន្ធិសញ្ញាពន្ធ ដោយធ្វើការដាក់កម្រិតអត្ថប្រយោជន៍នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាជូនបុគ្គលណាដែលបំពេញលក្ខខណ្ឌមួយក្នុងចំណោមលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនទៀត ដែលអាចជាលក្ខខណ្ឌអប្បបរមា ឧទាហរណ៍ : ដូចជាភាពជាកម្មសិទ្ធិក្នុងស្រុកជាដើម។

បទប្បញ្ញត្តិរក្សាការ សម្ងាត់ធនាគារ សំដៅដល់ឯកជនភាព ហិរញ្ញវត្ថុ ការសម្ងាត់ ឬសុវត្ថិភាពធនាគារ ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងមានលក្ខខណ្ឌរវាងធនាគារ និងអតិថិជនរបស់ខ្លួននូវរាល់សកម្មភាពទាំងអស់ដើម្បីរក្សាសន្តិសុខ ការសម្ងាត់ និងភាពជាឯកជន។

សំដៅដល់ប្រព័ន្ធបចេ្ចកទេសបញ្ជូនទិន្នន័យក្នុងល្បឿនលឿនដោយពឹងផ្អែកលើបណ្ដាញប្រេកង់ទូលំទូលាយ (a wide range of frequencies) ដែលមានលទ្ធភាពបញ្ជូន-ទទួលសារជាច្រើនក្នុងពេលដំណាលគ្នា។

សំដៅដល់ការផ្តាច់ ឬបញ្ចប់ពីការចូលក្នុងកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ បណ្ដាញកុំព្យូទ័រ បណ្ដាញអ៊ីនធឺណិត។ល។

សំដៅដល់បណ្ដុំមធ្យោបាយនៃការតភ្ជាប់កុំព្យូទ័រ និងឧបករណ៍ផ្សេងៗរួមគ្នាសម្រាប់ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានដូចជា សំឡេង រូបភាព អត្ថបទ។ល។ ឬទាក់ទងគ្នាទៅវិញទៅមក។

សំដៅដល់ការទទួលភ្ញៀវ ការផ្គត់ផ្គង់ម្ហូបអាហារ ភេសជ្ជៈ ថ្នាំជក់ កន្លែងស្នាក់អាស្រ័យ។ល។ ដល់ភ្ញៀវ។

បញ្ញាសិប្បនិម្មិត សំដៅដល់បច្ចេកវិទ្យាដែលផ្ដល់លទ្ធភាព ឱ្យម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រមានសមត្ថភាពរៀន គិត វិភាគ និងយល់ដឹងពីបញ្ហាជាក់លាក់ណាមួយដោយយកលំនាំតាមសមត្ថភាពរបស់ខួរក្បាលមនុស្ស។

សំដៅដល់សិទ្ធិនៃការឃាត់ទុកដោយរដ្ឋបាលគយនូវទំនិញនាំចូលដែលបញ្ជូនឱ្យអ្នកជាប់ពន្ធ និងទំនិញដែលត្រូវនាំចេញដោយអ្នកជាប់ពន្ធតាមលិខិតជូនដំណឹងរបស់រដ្ឋបាលសារពើពន្ធ ដែលមានប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តភ្លាមៗក្រោយពេល ដែលលិខិតនោះបានប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបាលគយ។

នៅក្នុងបរិបទពន្ធដារកម្ពុជា បញ្ជីអវិជ្ជមានសម្រាប់ការចុះបញ្ជី សំដៅដល់បញ្ជីរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ដែលកត់ត្រាព័ត៌មានបុគ្គលណាមួយដែលមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចុះបញ្ជីអាជីវកម្មដទៃទៀតតាមគេហទំព័រចុះបញ្ជី អាជីវកម្មឡើយ វៀរលែងតែបុគ្គលនោះបានដោះស្រាយរួចរាល់នូវកាតព្វកិច្ចសារពើពន្ធជាមួយនឹងអគ្គនាយកដ្ឋាន ពន្ធដារ។ បញ្ជីនេះកត់ត្រាបុគ្គលណាមួយដែល៖
-ជាប់ទាក់ទិននឹងសហគ្រាស សមាគម ឬអង្គការនានា ដទៃទៀត ដែលត្រូវបានអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបដិសេធចំពោះការស្នើសុំចុះបញ្ជីពន្ធដារ ដើម្បីបង្កើត សហគ្រាស ឬសមាគម ឬអង្គការនានាដទៃទៀត ក្នុងគោលបំណងប្រព្រឹត្តបទល្មើសគេចវេះពន្ធ
-មានជំពាក់បំណុលពន្ធ ឬជាប់ទាក់ទិននឹងសហគ្រាស សមាគម ឬអង្គការនានាដទៃទៀត ដែលមានជំពាក់បំណុលពន្ធ
-ខកខានក្នុងការមកបង្ហាញខ្លួន ផ្តល់ព័ត៌មានបន្ថែម និងផ្ដល់ឯកសារតម្រូវនានាតាមការអញ្ជើញរបស់ រដ្ឋបាលសារពើពន្ធ
-ជាប់ទាក់ទិននឹងសហគ្រាស សមាគម ឬអង្គការនានាដទៃទៀត ដែលត្រូវបានអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារចុះបញ្ជីជាឯកតោភាគី ហើយមិនបានផ្ដល់កិច្ចសហការបំពេញព័ត៌មាន និងផ្ដល់ឯកសារតាមការតម្រូវសម្រាប់ការចុះបញ្ជីពន្ធដារឱ្យបានចប់សព្វគ្រប់
-រដ្ឋបាលសារពើពន្ធមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ និងជឿជាក់ថាមិនមែនជាបុគ្គលដែលទទួលផលពិតប្រាកដពីអាជីវកម្ម ឬប្រព្រឹត្តបទល្មើសដោយផ្ទាល់ ឬមានចេតនាផ្ដល់គំនិត ឬជំរុញ ឬជួយជ្រោមជ្រែងឬអូសទាញអ្នកជាប់ពន្ធ ឬបុគ្គលម្នាក់ទៀតឱ្យប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌលើបទប្បញ្ញត្តិស្ដីពីពន្ធដារ ឬបទល្មើសសម្អាតប្រាក់ ឬហិរញ្ញប្បទានភេរវកម្ម។

វាក្យសព្ទនេះ សំដៅដល់អ្នកផ្តល់សេវាបញ្ជូនទិន្នន័យតាមប្រព័ន្ធអេទ្បិចត្រូនិកទៅអតិថិជនតាមកាលកំណត់ ស្របតាមការជ្រើសរើសផ្ទាល់ខ្លួន។ សារប្រយោជន៍ចម្បងសម្រាប់អតិថិជន គឺភាពងាយស្រួលនៃការទទួលបាននូវព័ត៌មានទូលំទូលាយតាមកញ្ចប់សេវាកម្មដែលខ្លួនបានជ្រើសរើស។

សំដៅដល់កំណត់ត្រាដែលអ្នកជាប់ពន្ធត្រូវធ្វើការកត់ត្រាជាប្រចាំថ្ងៃនូវរាល់ប្រតិបត្តិការនៃការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ ឬសេវាតាមវិក្កយបត្រនីមួយៗក្នុងករណីការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ ឬសេវាដែលមានតម្លៃខ្ពស់ ឬកត់ត្រាសរុបក្នុងមួយថ្ងៃម្តងក្នុងករណីការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ ឬសេវាមានតម្លៃទាប ឬលក់រាយច្រើនមុខលើវិក្កយបត្រតែមួយ។

នេះគឺជាកំណត់ត្រាដែលអ្នកជាប់ពន្ធត្រូវធ្វើការកត់ត្រានូវព័ត៌មានមួយចំនួនទាក់ទិនទៅនឹងស្តុកទំនិញដើមគ្រា ទំនិញ ដែលបានទិញក្នុងគ្រា និងស្តុកទំនិញចុងគ្រា។

បញ្ជីទិញប្រចាំថ្ងៃ សំដៅដល់បញ្ជីកំណត់ត្រាទិញ ដែលកំណត់ដោយអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារតម្រូវឱ្យអ្នកជាប់ពន្ធតូចត្រូវធ្វើការកត់ត្រាជាប្រចាំថ្ងៃរាល់ចំណាយដែលកើត មានឡើងក្នុងគោលដៅនៃការប្រកបអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន ដូចជាចំណាយលើទ្រព្យអចលកម្ម ការទិញទំនិញ សម្រាប់លក់ ឬសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់សេវា វត្ថុធាតុដើម បុគ្គលិក- កម្មករ ទឹក-ភ្លើង ការជួលចលនទ្រព្យ ឬអចលនទ្រព្យ និងចំណាយផ្សេងៗ។

សំដៅដល់អតិថិជនជ្រើសរើសកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ (សូហ្វវែរ -Software) ក្នុងបញ្ជីមុខទំនិញតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ឬផលិតផលឌីជីថលផ្សេងៗទៀត និងបញ្ជាទិញទំនិញទាំងនោះដោយផ្ទាល់តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកពីអ្នកផ្គត់ផ្គង់ ហើយទំនិញឌីជីថលនោះត្រូវបានទាញយកដាក់ចូលក្នុង Hard Disk របស់អតិថិជន ឬបញ្ជូនតាមមធ្យោបាយផ្សេងទៀត។ ជាទូទៅ អតិថិជនមិនត្រូវបានតម្រូវឱ្យមាន ការគិតថ្លៃដាច់ដោយឡែកទៀតទេសម្រាប់ការប្រើប្រាស់បញ្ជីមុខទំនិញតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ អតិថិជនទទួល បានសិទ្ធិប្រើប្រាស់សិទ្ធិចម្លងទំនិញឌីជីថលក្នុងគោលដៅនៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម។
ឧ. អ្នកបោះពុម្ពសៀវភៅទទួលបានសិទ្ធិប្រើប្រាស់រូបភាពសម្រាប់យកទៅបោះពុម្ភលើក្របសៀវភៅ។

សំដៅដល់ដំណើរភ្ជាប់ចូលទៅក្នុងកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ បណ្តាញកុំព្យូទ័រ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ឈ្មោះគណនី និងពាក្យសម្ងាត់។

ការបញ្ជាទិញនិងការទាញយកទំនិញឌីជីថលតាមប្រព័ន្ធអេទ្បិចត្រូនិក សំដៅដល់មធ្យោបាយសម្រាប់អតិថិជនជ្រើសរើសកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ (សូហ្វវែរ – Software) ក្នុងបញ្ជី មុខទំនិញតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ឬផលិតផលឌីជីថលផ្សេងៗទៀត និងបញ្ជាទិញទំនិញទាំងនោះដោយផ្ទាល់តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកពីអ្នកផ្គត់ផ្គង់ ហើយទាញយកទំនិញឌីជីថលនោះដាក់ចូលក្នុង Hard Disk របស់អតិថិជន ឬបញ្ជូនតាមមធ្យោបាយផ្សេងទៀត។ ជាទូទៅ អតិថិជនមិនត្រូវបានតម្រូវឱ្យមានការគិតថ្លៃដាច់ដោយឡែកទៀតទេសម្រាប់ការប្រើប្រាស់បញ្ជីមុខទំនិញតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។

សំដៅដល់សៀវភៅ ឬបញ្ជីសម្រាប់ការកត់ត្រាប្រតិបត្តិការ គណនេយ្យ ដែលរួមមានសក្ខីបត្រគណនេយ្យ ទិនានុលេខន៍សៀវភៅធំ ជាដើម។

សំដៅដល់ប្រភេទបញ្ជីគណនេយ្យឯកភាគ ដែលមានខ្ទង់នានាសម្រាប់កត់ត្រាប្រចាំថ្ងៃនូវប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មអមដោយវិក្កយបត្រ ឬសក្ខីបត្របញ្ជាក់ច្បាស់លាស់អំពីចំណូល និងចំណាយនានាដែលកំណត់ដោយអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារសម្រាប់អ្នកជាប់ពន្ធតូច។ បញ្ជីគណនេយ្យសាមញ្ញ រួមមាន៣ បញ្ជី៖
១. បញ្ជីទិញប្រចាំថ្ងៃ (Purchases Day Book)
២. បញ្ជីលក់ប្រចាំថ្ងៃ (Sales Day Book)
៣. បញ្ជីស្ដុកទំនិញ (Inventory Book)

សំដៅដល់ទីកន្លែងសម្រាប់ផ្ដល់សេវាប្រឹក្សាយោបល់ស្ដីពីពន្ធដារជូនអ្នកជាប់ពន្ធ និងសាធារណជនពាក់ព័ន្ធ។

សំដៅដល់បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍លើវិស័យហិរញ្ញវត្ថុទាំងវិស័យ ធនាគារ និងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុមិនមែនធនាគារ ដែលបង្កើតឡើងដើម្បីផ្ដល់ជាមធ្យោបាយដល់ការចូលប្រើប្រាស់ ផ្តល់ និងទទួលសេវាហិរញ្ញវត្ថុបានទូលំទូលាយប្រកបដោយបរិយាបន្នកម្ម។

សំដៅដល់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាដែលប្រើប្រាស់កុំព្យូទ័របច្ចេកទេស តាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រដែលប្រើប្រាស់សម្រាប់ បង្កើត ទទួល រក្សាទុក ប្រតិបត្តិ និងចែករំលែកព័ត៌មានតាមរយៈគ្រឿងអេឡិចត្រូនិករាប់បញ្ចូលទាំងកុំព្យូទ័រ ទូរស័ព្ទ ទូរទស្សន៍ វិទ្យុ ជាដើម។

បច្ចេកវិទ្យាផ្កាយរណប សំដៅដល់៖
-ឧបករណ៍ពិសេសមួយសម្រាប់បង្ហោះទៅលើលំហអាកាសដើម្បីប្រមូល ឬទាញយកទិន្នន័យ ឬដើម្បីដើរតួនាទីជាផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនង។
-ជាបច្ចេកវិទ្យាពិសេសមួយដែលប្រើប្រាស់ផ្កាយរណបក្នុងការបញ្ជូនទិន្នន័យ រូបភាព សំឡេង វីដេអូ និងព័ត៌មាន ដើម្បីសម្រួលដល់ប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនង។

សំដៅដល់ទម្រង់បញ្ជីសមតុល្យកត់ត្រាចេញ-ចូល (Ledger) បែបលក្ខណៈមជ្ឈការមួយក្នុងប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ដែលមានតួនាទីក្នុងការកត់ត្រាជាភស្ដុតាងនូវប្រភេទទ្រព្យឌីជីថល (Digital Assets)។

បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល សំដៅដល់បច្ចេកវិទ្យាដែលប្រើប្រាស់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកឧបករណ៍ឆ្លាតវៃ ប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងធនធាននានាសម្រាប់ បង្កើត ផ្ទុក បំប្លែង និងវិភាគទិន្នន័យ។

សំដៅដល់បច្ចេកវិទ្យាដែលរួមមានទាំងផ្នែករឹង (ហាដវែរ – Hardware) និងផ្នែកកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ (សូហ្វវែរ – Software) សម្រាប់ដំណើរការរក្សាទុក វិភាគនិង/ឬបញ្ជូនទិន្នន័យ ឬព័ត៌មានតាមប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍។

បច្ចេកវិទ្យាក្លោដ សំដៅដល់ផ្នែកមួយ ឬមុខងារពិសេសមួយនៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាដែលបង្កើតឡើងសម្រាប់ផ្តល់សេវាកម្មផ្ទុក និងរក្សាទិន្នន័យ និងធនធានគណនាសម្រាប់ប្រតិបត្តិការប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។

នៅក្នុងបរិបទនៃពន្ធដារកម្ពុជា ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពព័ត៌មាន សំដៅដល់កាតព្វកិច្ចក្នុងការជូនដំណឹងស្ដីពីការផ្លាស់ប្តូរ ឬកែសម្រួលព័ត៌មាន/ទិន្នន័យជាក់លាក់ណាមួយ ជាអាទិ៍មាន៖ អាសយដ្ឋាន ទ្រង់ទ្រាយ នាមករណ៍ កម្មវត្ថុអាជីវកម្ម ឬសកម្មភាពអាជីវកម្ម ការផ្ទេរ ការផ្លាស់ប្តូរម្ចាស់ភាគហ៊ុន សមាសភាពអ្នកគ្រប់គ្រងសហគ្រាស ឬសាខា ការបញ្ឈប់ អាជីវកម្ម អ្នកទទួលបន្ទុកកិច្ចការពន្ធដារ ព័ត៌មានគណនីធនាគារ និងព័ត៌មានទំនាក់ទំនងលេខទូរស័ព្ទ សារ អេឡិចត្រូនិក និងរួមទាំងការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពព័ត៌មានអ្នកជាប់ពន្ធ ដើម្បីទទួលបានលេខអត្តសញ្ញាណកម្មសារពើពន្ធ ទម្រង់បច្ចុប្បន្នដែលផ្ដើមដោយអក្សរ L001-, K00_-, B00_-, និង E00_- ជាដើម។

សំដៅដល់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីជួយវាយតម្លៃការគ្រប់គ្រង កិច្ចការសវនកម្ម តាមរយៈការទាញយក និងពិនិត្យមើលទិន្នន័យដែលពាក់ព័ន្ធដោយស្វ័យប្រវត្តិកម្មលើប្រតិបត្តិការ ឬនីតិវិធីសវនកម្ម។

នៅក្នុងបរិបទពន្ធដារកម្ពុជា បង្កាន់ដៃបញ្ជាក់ការបង់ប្រាក់ពន្ធ សំដៅដល់សក្ខីបត្រ ដែលបញ្ជាក់អំពីការបង់ប្រាក់ពន្ធជូនរដ្ឋបាលសារពើពន្ធទៅតាមប្រភេទពន្ធនីមួយៗរបស់សហគ្រាសនៅធនាគារដៃគូជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។

ការធើ្វបច្ចុប្បន្នភាព សំដៅដល់ការធ្វើអ្វីមួយឱ្យកាន់តែទំនើប និងទាន់សម័យ ឬការកែតម្រូវព័ត៌មាន/ទិន្នន័យ ការផ្តល់ព័ត៌មាន/ទិន្នន័យស្របតាមស្ថានភាពជាក់ស្ដែង។
ឧ. : កែតម្រូវព័ត៌មានស្ដីពីលេខម៉ាស៊ីនរថយន្តឱ្យត្រូវតាមប័ណ្ណសម្គាល់យានយន្ត ជាដើម។

សំដៅដល់វិធីសាស្ត្រមួយដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយក្រុមហ៊ុនពហុជាតិ ឬក្រុមហ៊ុនសម្ព័ន្ធ ដើម្បីបង់ពន្ធតិចដោយធ្វើការផ្ទេរប្រាក់ចំណេញដែលរកបាននៅក្នុងប្រទេស ដែលក្រុមហ៊ុនទាំងនោះទទួលបានពីការលក់ផលិតផលទំនិញ ឬសេវាកម្មទៅបង់ពន្ធនៅយុត្តាធិការកម្រិតពន្ធទាប ឬគ្មានបន្ទុកពន្ធ។ វិធីសាស្ត្របង្វែរប្រាក់ចំណេញ ត្រូវអនុវត្តតាមរយៈធ្វើការបែងចែកចំណូល និងចំណាយក្នុងចំណោមបុគ្គលទាក់ទិន ឬសាខាក្រុមហ៊ុននីតិបុគ្គល (ឧទាហរណ៍ : តាមរយៈការផ្ទេរថ្លៃ) ក្នុងគោលដៅកាត់បន្ថយកាតព្វកិច្ចពន្ធដាររបស់សម្ព័ន្ធសហគ្រាស (Group Company)។

ការបង្វិលសងប្រាក់ពន្ធ-អាករ សំដៅដល់ប្រាក់ពន្ធ-អាករ ដែលត្រូវបានទូទាត់សងទៅឱ្យអ្នកជាប់ពន្ធវិញ ក្នុងករណីដែលអ្នកជាប់ពន្ធបង់លើសចំនួនកំណត់ក្នុងបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីពន្ធដារ ឬបទប្បញ្ញត្តិដែលតម្រូវឱ្យបង្វិលសងវិញ។

សំដៅដល់ការបង្វិលសងទឹកប្រាក់អាករលើតម្លៃបន្ថែមពីរដ្ឋបាលសារពើពន្ធជូនអ្នកជាប់ពន្ធវិញនូវចំនួនលម្អៀងដែលកើតចេញពីអាករធាតុចេញ ដែលមានចំនួនតូចជាងចំនួនអាករធាតុចូល។

ជាទូទៅច្បាប់ពន្ធរបស់ប្រទេសមួយចំនួនអនុញ្ញាតឱ្យ រដ្ឋបាលសារពើពន្ធកំណត់ប្រាក់ពន្ធថេរចំពោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ក្នុងកាលៈទេសៈជាក់លាក់ណាមួយ ដែលខុសពីវិធីសាស្រ្តធម្មតាក្នុងការអនុវត្តពន្ធលើប្រាក់ចំណូល។

នីតិវិធីស្នើសុំសម្ភារបរិក្ខារបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន សំដៅដល់សេចក្តីណែនាំផ្ទៃក្នុងរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ស្តីពីនីតិវិធីបែបបទនៃការស្នើសុំសម្ភារបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងកម្មវិធីកុំព្យូទ័រសម្រាប់ការប្រើប្រាស់នៅក្នុងអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។

នីតិឯកជន សំដៅដល់វិធានទាំងទ្បាយ ដែលគ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងគតិយុត្តរវាងបុគ្គលឯកជន និងបុគ្គលឯកជនហើយមិនស្ថិតក្រោមនីតិសាធារណៈទេ។
ឧ. : កិច្ចសន្យា (Contracts) គឺជាប្រភេទនីតិឯកជន។

សំដៅដល់សេចក្តីណែនាំផ្ទៃក្នុងរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ស្តីអំពីនីតិវិធីបែបបទនៃការស្នើសុំការគាំទ្រជំនួយបច្ចេកទេស ក្នុងករណីមានបញ្ហាកើតឡើងទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធកម្មវិធី ប្រព័ន្ធបណ្ដាញ សម្ភារ ឬឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានដទៃទៀត ដែលចាំបាច់ត្រូវទាក់ទងដោយផ្ទាល់ទៅផ្នែកគាំទ្របច្ចេកទេសកម្រិតទី១ (Tier1) ឱ្យបានឆាប់រហ័សតាមដែលអាចធ្វើទៅបានតាមរយៈទូរស័ព្ទ អ៊ីមែល ឬតាមទម្រង់សម្រាប់ការស្នើសុំ (Ticket)។

យោងតាមសទ្ទានុក្រមរបស់អង្គការសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច (OECD) នាំចូលបណ្តោះអាសន្ន សំដៅដល់ការអនុញ្ញាតឱ្យនាំចូលជាបណ្តោះអាសន្នដោយមិនជាប់ពន្ធនាំចូល និងអាករលើផលរបរលើទំនិញដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ប្រទេសក្នុងរយៈពេលខ្លីមួយ។

នីតិវិធីរាយការណ៍ឧប្បត្តិហេតុ សំដៅដល់សេចក្តីណែនាំផ្ទៃក្នុងរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ស្តីអំពីនីតិវិធីបែបបទជាក់លាក់សម្រាប់មន្ត្រីរាជការពន្ធដារ និងបុគ្គលពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ដែលបម្រើការងារនៅអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារយកទៅប្រើប្រាស់ជាលំនាំ និងជាគោលក្នុងករណីត្រូវធ្វើការរាយការណ៍អំពីឧប្បត្តិហេតុណាមួយ ដែលកើតមានឡើងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។

នេះជាសេចក្តីណែនាំមួយប្រភេទរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារស្តីពីនីតិវិធីបែបបទសម្រាប់ភ្ញៀវ ឬអ្នកធ្វើទស្សនកិច្ចចូលក្នុងបរិវេណអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ដែលធ្វើការប្រើប្រាស់ធនធានបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។

សំដៅដល់នីតិវិធីជាក់លាក់ផ្ទៃក្នុងមួយរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ដែលបានបង្កើតឡើងសម្រាប់ផ្ដល់ជាមធ្យោបាយ និងរបៀបនៃការឆ្លើយតប ឬដោះស្រាយបញ្ហាគ្រោះអាសន្នបន្ទាន់ពិតប្រាកដណាមួយឱ្យបានទាន់ពេលវេលា។ មន្រ្តីរាជការពន្ធដារទាំងអស់តម្រូវឱ្យមានការយល់ដឹងច្បាស់ និងចេះអនុវត្ដជាក់ស្ដែងនូវនីតិវិធីប្រតិបត្តិការជាប្រចាំប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងគ្រាមានគ្រោះអាសន្នណាមួយកើតឡើង។

នីតិវិធីបញ្ជាទិញសម្ភារបរិក្ខារបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ជាសេចក្តីណែនាំផ្ទៃក្នុងរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារស្តីពីនីតិវិធី បែបបទនៃការបញ្ជាទិញសម្ភារបរិក្ខារបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។

វាក្យសព្ទនេះ សំដៅដល់មធ្យោបាយដែលបណ្ដារដ្ឋបាលសារពើពន្ធ ពិគ្រោះយោបល់គ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា ឬវិវាទពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការអនុវត្តអនុសញ្ញាពន្ធ (កិច្ចព្រមព្រៀង ស្តីពីការចៀសវាងការយកពន្ធត្រួតគ្នា)។ ជានីតិវិធីពិសេសមួយ ដែលមានពិពណ៌នា និងផ្តល់សិទ្ធិដែលមានចែងនៅ ក្នុងមាត្រា ២៥ នៃគំរូអនុសញ្ញាពន្ធរបស់ OECD ដែលអាចត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហា ឬវិវាទនៃពន្ធដារអន្តរជាតិជុំវិញករណីលុបបំបាត់ការយកពន្ធត្រួតគ្នា ដែលអាចកើតចេញពីការកែសម្រួលចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងការផ្ទេរថ្លៃ។

នេះក៏ជានីតិវិធីបែបបទរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងសម្រាប់ផ្ដល់ជាមធ្យោបាយ និងលទ្ធភាពដល់បុគ្គលិកមន្រ្តីរាជការពន្ធដារ ក្នុងការចូលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធ ឬព័ត៌មានសំខាន់ៗពីលំនៅឋានរបស់ខ្លួន ឬក្នុងពេលកំពុងធ្វើដំណើរ ជាដើម។

ពាក្យនេះសំដៅដល់វិធីសាស្ត្ររបៀប ឬមធ្យោបាយជាក់លាក់ ដែលសម្រាប់សម្ដែងចេញជាសកម្មភាពនៃការអនុវត្ត ការងារជាក់ស្ដែងស្របទៅតាមគោលការណ៍របស់អង្គភាពដែលបានចែង ឬកំណត់។

នៅក្នុងបរិបទនៃពន្ធដារកម្ពុជា នីតិវិធីគ្រប់គ្រងការចូលប្រើប្រាស់របស់អ្នកផ្គត់ផ្គង់ គឺជានីតិវិធីបែបបទមួយប្រភេទរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងសម្រាប់ផ្ដល់ជាមធ្យោបាយ និងលទ្ធភាពដល់អ្នកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងការចូលប្រើប្រាស់ធនធានបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានរបស់ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។

នីតិបុគ្គលសាធារណៈ សំដៅដល់ស្ថាប័ន/អង្គភាព ដែលត្រូវបានបង្កើតទ្បើង និងគ្រប់គ្រងដោយច្បាប់សាធារណៈ ដែលមានសិទ្ធិអំណាចក្នុងការអនុវត្តកិច្ចការរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍សាធារណៈ។

វាក្យសព្ទនេះ សំដៅដល់នីតិបុគ្គលដែលមិនមែនសញ្ជាតិខ្មែរ ឬដែលមិនបានបង្កើតឡើងស្របតាមច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

ជាទូទៅ ពាក្យ និវាសនជន សំដៅចំពោះរូបវន្តបុគ្គលណា ម្នាក់ដែលស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសណាមួយជាអចិន្រ្តៃយ៍ ឬរយៈពេលវែង។ នៅកម្ពុជា សម្រាប់កម្មវត្ថុនៃការគិតពន្ធនិវាសនជន គឺជានិយោជិត អ្នកជាប់ពន្ធ ឬរូបវន្ដបុគ្គល ដែលមាននិវាសនដ្ឋាន ឬមានកន្លែងស្នាក់នៅជាគោលដើម នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឬដែលមានវត្ដមាននៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាលើសពី១៨២ថ្ងៃនៅក្នុងរយៈពេល ១២ខែណាមួយដែលបានបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំជាប់ពន្ធចរន្ដ។

សំដៅដល់ក្រុមហ៊ុនដែលមានទីកន្លែងធ្វើអាជីវកម្ម និងដែលបានធ្វើការចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយដែលមានភាគហ៊ុនចាប់ពី៥១%នៅក្នុងក្រុមហ៊ុនត្រូវបានកាន់កាប់ដោយបុគ្គលមានសញ្ជាតិខ្មែរ។

សំដៅដល់ប្រភេទនីតិបុគ្គលដែលមានស្ថានភាពជានិវាសនជនក្នុងប្រទេសនៃរដ្ឋភាគីទាំងពីរ។ យោងតាមលក្ខខណ្ឌ ដែលមានចែងក្នុងសន្ធិសញ្ញាពន្ធ (កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពី ការចៀសវាងការយកពន្ធត្រួតគ្នារបស់កម្ពុជា) មានកំណត់ថា ក្នុងករណីនីតិបុគ្គលណាមួយជានិវាសនជននៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាផង និងជានិវាសនជននៃរដ្ឋភាគីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងផង នីតិបុគ្គលនោះត្រូវបានកំណត់ថា ជានិវាសនជននៃរដ្ឋភាគីណាមួយ ស្របតាមលក្ខខណ្ឌកំណត់ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងជាអាទិ៍មាន ទីកន្លែងចុះបញ្ជីនីតិបុគ្គល ឬតាមរយៈនីតិវិធីព្រមព្រៀងទៅវិញទៅមក។

នៅក្នុងបរិបទពន្ធដារ និវាសនដ្ឋាន គឺជាមូលដ្ឋានមួយ សម្រាប់ការកំណត់ពន្ធ។ ជាទូទៅ អ្នកជាប់ពន្ធនិវាសនជនត្រូវជាប់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ឬមុខសញ្ញាជាប់ពន្ធផ្សេងៗទៀតច្រើនជាងអ្នកជាប់ពន្ធអនិវាសនជន។ និវាសនដ្ឋាន ក្នុងរដ្ឋមួយ គឺជាលក្ខណវិនិច្ឆ័យដើម្បីឱ្យសន្ធិសញ្ញាពន្ធដែលរដ្ឋនោះជាភាគីអាចយកមកអនុវត្តបាន។ តម្រូវការនានា នៅក្នុងមាត្រា ៤ នៃគំរូសន្ធិសញ្ញារបស់ OECD ជាពិសេស គឺពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងការវាយតម្លៃដើម្បីកំណត់ថា តើប្រទេសណាមួយមានសិទ្ធិប្រមូលពន្ធពីនិវាសនជន ក្នុងករណីមាននិវាសនដ្ឋានពីរ។

-ជាទូទៅ សាជីវកម្ម និងក្រុមហ៊ុនមហាជនទទួលខុសត្រូវមានកម្រិតគឺត្រូវបានចាត់ទុកថាមានអត្ថិភាព ឬជាបុគ្គលដាច់ដោយឡែកពីម្ចាស់ភាគហ៊ុន។
-សម្រាប់កម្មវត្ថុនៃបទប្បញ្ញត្តិស្ដីពីពន្ធដារ នីតិបុគ្គល សំដៅដល់សហគ្រាស ឬអង្គការ ដែលប្រកបអាជីវកម្ម ទោះបីជាបាន ឬមិនទាន់បានទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការពីស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្ដី។ វាក្យសព្ទ “នីតិបុគ្គល” រួមបញ្ចូលផងដែរនូវក្រុមហ៊ុនមូលធន ស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល អង្គការសាសនា អង្គការសប្បុរសធម៌ អង្គការមិនស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ ឬគ្រឹះស្ថានអចិន្ត្រៃយ៍របស់បុគ្គលអនិវាសនជនដែលតាំងនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ វាក្យសព្ទ“នីតិបុគ្គល” មិនរាប់បញ្ចូលទេនូវក្រុមហ៊ុនសហកម្មសិទ្ធិ ឬសហគ្រាសឯកបុគ្គល។

និរន្តរភាពអាជីវកម្ម ដែលជាវាក្យសព្ទចេញពីគណនេយ្យ សំដៅដល់អាជីវកម្មណា ដែលមានធនធានចាំបាច់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បន្ដធ្វើសកម្មភាពអាជីវកម្មជាក់ស្តែងជាធម្មតាដោយគ្មានពេលកំណត់ រហូតទាល់តែមានការបង្ហាញជាភស្ដុតាងថាមិនអាចបន្ដទៅមុខទៀតបាន។ វាក្យសព្ទនេះ ក៏សំដៅចំពោះសមត្ថភាពរបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងការសម្រេចបាននូវ ចំណូលអាជីវកម្មគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទ្រទ្រង់ប្រតិបត្ដិការជាធម្មតាជាបន្ដបន្ទាប់។

និយ័តកម្មបន្ទាប់បន្សំ ឬដំណាក់កាលទី២ សំដៅដល់ ការកែតម្រូវនៅក្នុងបញ្ជីគណនីរបស់សហគ្រាសមួយ និងសហគ្រាសពាក់ព័ន្ធដើម្បីធ្វើការបញ្ជាក់ឱ្យបានច្បាស់ថាការបែងចែកកម្រិតប្រាក់ចំណេញរវាងសហគ្រាសមួយ និងសហគ្រាសពាក់ព័ន្ធរបស់ខ្លួន គឺពិតជាស្របតាមការផេ្ទរថ្លៃ ដូចបានពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់នៅក្នុងដំណាក់កាលនិយតកម្មបឋម ដែលធ្វើបែបនេះ គឺដើម្បីដកចេញនូវភាពមិនសមតុល្យ រវាងគណនីសាច់ប្រាក់ និងប្រាក់ចំណេញពិតប្រាកដរបស់សហគ្រាសនោះ។

និរទេសពន្ធ សំដៅដល់សកម្មភាពផ្លាស់ប្ដូរនិវាសនដ្ឋាន របស់នីតិបុគ្គលដែលមានចំណូលខ្ពស់ ឬមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ទៅកាន់និវាសនដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសមួយទៀតដែលមានអត្រាពន្ធទាបជាងនិវាសនដ្ឋានដើមរបស់ខ្លួន។ ជាទូទៅ នីតិបុគ្គលដែលកាត់ផ្តាច់ចំណងលក្ខខណ្ឌជាអ្នកជាប់ពន្ធនិវាសនជននៅក្នុងប្រទេសមួយ ហើយផ្លាស់ទីលំនៅទៅកាន់ប្រទេសមួយទៀត គឺធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងចៀសវាងបន្ទុកពន្ធ។

សំដៅដល់រូបវន្តបុគ្គលណាមួយ ដែលភាគច្រើនស្នាក់នៅក្នុងតំបន់មួយ ឬយុត្តាធិការមួយ ប៉ុន្តែមានទទួលផលប្រយោជន៍នៅក្នុងតំបន់ ឬយុត្តាធិការមួយទៀត។ ក្នុងន័យនេះ នៅក្នុងតំបន់ ឬយុត្តាធិការដែលរូបវន្តបុគ្គលនោះមិនស្នាក់នៅជាក់លាក់ភាគច្រើនទេ គឺអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចនៅក្នុងតំបន់នោះ ឬយុត្តាធិការនោះចាត់ទុកថាជា និយោជិតអនិវាសនជន។ ជាក់ស្តែង នៅកម្ពុជានិយោជិតអនិវាសនជន គឺសំដៅដល់ប្រភេទនិយោជិតមិនមែនជានិវាសនជនដែលទទួលប្រាក់បៀវត្សប្រភពកម្ពុជា។

សំដៅដល់រូបវន្តបុគ្គលដែលទទួលប្រាក់បៀវត្សពីសកម្មភាព បម្រើការងាររបស់ខ្លួនជូននិយោជក។ នៅក្នុងច្បាប់ស្តីពី សារពើពន្ធនិយោជិតមានរួមបញ្ចូលទាំងបុគ្គលិក កម្មករ អ្នកគ្រប់គ្រង ឬអភិបាលរបស់សហគ្រាស មន្ត្រីរាជការ មន្ត្រីជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតលើកលែងតែសមាជិក រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា។